Afgelopen zondag vroeg een vriendin tijdens onze ouder steun groep hoe zij kon omgaan met het schelden en vloeken van haar zoontje. Patty Wipfler van Hand in Hand Parenting heeft hierover een mooi artikel geschreven. Ik heb het voor jullie vrij vertaald:
Kinderen gebruiken vloek- en scheld woorden nadat zij anderen deze woorden hebben horen zeggen. Of wanneer iemand deze lelijke woorden tegen hen heeft gezegd. Grote mensen gebruiken deze termen ook wanneer de emoties hoog oplopen.
Kinderen weten vaak niet eens precies wat een woord betekend. De ruwe harde toon waarmee de woorden gezegd zijn, heeft echter indruk op hen gemaakt. Het heeft spanning opgeroepen en die is blijven hangen in hun systeem.
Wanneer een kind zich vervolgens alleen voelt, bedreigd of boos, rollen deze scheldwoorden uit zijn mond te samen met de boze harde toon. Precies zoals hij/ zij het zelf heeft gehoord.
Met dit gedrag laat je kind zien: Dit is wat ik heb meegemaakt. Het doet pijn en voelt naar, luister maar.
Wanneer je boos wordt op je kind of eist dat hij stopt, zal hij dit waarschijnlijk doen uit angst jouw liefde en goedkeuring te verliezen. De onderliggende bron van angst en boosheid is echter niet aangepakt. Er is zelfs een schepje extra spanning bijgekomen door de harde onvriendelijke interactie met jou. Als de spanning er niet uit kan, hoopt deze zich op en zal er vroeg of laat opnieuw uitbarsten. Tegen jou of tegen leeftijdgenoten op het schoolplein.
Uitleggen waarom je deze taal niet wil horen, helpt je kind ook niet met de onderliggende bron van spanning en angst. Op het moment dat je kind de scheldwoorden gebruikt kan hij niet helder nadenken en heeft geen optimale controle over zijn gedrag en woorden.
Schelden doet pijn, en er is zeker wel iets aan te doen. Een reactie die het kind niet veroordeeld en helpt de onderliggende spanning te verzachten.
Begin bij jezelf!
Misschien merk je dat je zelf automatisch fel reageert op scheld- en vloekwoorden. De lelijke woorden roepen dan blijkbaar bij jou ook onverwerkte gevoelens en spanning op. Wanneer het je lukt deze spanningen te uiten en zo verwerken, zul je merken dat je flexibeler en kalmer kunt reageren op je kind die ‘ verboden taal’ gebruikt
Vind iemand die goed kan luisteren en verken wat er met jou gebeurt wanneer er grove taal wordt gebruikt. Je hebt geen advies nodig, alleen een luisterend oor en een veilige plek om in contact te komen met je gevoelens.
vragen die je je kunt stellen zijn:
- Werd jij vroeger gestraft of streng toegesproken wanneer je schold of vloekte?
- Of heb je gezien dat andere hiervoor werden gestraft?
- Wat voor taal gebruikten jouw ouders als ze boos waren
- welke herinneringen zijn verbonden met het woord waar je wat je slecht kunt verdragen wanneer je kind het gebruikt?
Deze vragen brengen je in contact met hoe jij je als kind gevoeld hebt in deze situaties, met hoe je behandeld bent, en met je behoefte aan nabijheid en veiligheid. Een flinke huil- of lachbui kan enorm opluchten en je helpen te ontspannen.
Onthoud: er is geen urgente situatie. Het komt goed met je kind, ook al gebruikt hij slechte woorden. Jouw rustige, geduldige houding zullen hem helpen los te komen van nare gevoelens en ervaringen.
En dan: luister
Onderzoek wanneer je kind de woorden gebruikt. Misschien wanneer hij net terug is van school of opvang? Misschien in situaties met zijn broertjes en zusjes? In een groep kinderen? Wanneer je net 5 of 10 minuten druk bent geweest? Dit zijn aanwijzingen voor wanneer situaties waarin je kind zich onveilig en/of alleen voelt. Wanneer je de situaties wat beter begrijpt, kun je je kind helpen:
Gebruikt Special Tijd
Speciale Tijd (Special Time) is een simpele krachtige tool. Vooral wanneer je hem gebruikt net voor of na een uitdagende situatie.
Plan bijvoorbeeld 10 minuten Speciale Tijd als jullie net thuis komen, als dat een moment is waarop je kind ruwe taal gebruikt. Of grijp in met 5 minuten Speciale Tijd wanneer je merkt dat je kind zijn of haar zusje begint uit te schelden.
Het helpt je kind om zich verbonden en gezien te voelen. Het kan problemen voorkomen.
Stel grenzen met warmte en humor
De Speciale Tijd lost de vervelende gevoelens van je kind niet op, maar het draagt bij aan het creëren van veiligheid. Deze veiligheid ondersteunt het effect van het stellen van grenzen. Het is jouw taak de nare taal te stoppen. Je hoeft echter niet de strenge ouder te spelen. Het werkt zelfs veel beter wanneer je er vanuit gaat dat je kind liefdevol en vriendelijk is, maar op dit moment vast zich in een vervelend gevoel. Hieronder een aantal voorbeelden van hoe je op een vriendelijke manier grenzen kunt stellen, die je kind helpen los te raken van nare emoties.
- Zeg: “ Als jij Stommerd zegt, dan komt hier de stommerdstofzuiger”. Imiteer dan een gekke onhandige sotfzuiger die hem met slingerende armen probeert te vangen. Gooi hem bijvoorbeeld over je schouder en hobbel een rondje door de kamer. Luister en kijk goed wat jouw kind aan het lachen maakt.
- Pak je kind vriendelijk op in je armen en zeg; “ ahh, ik hoorde het S- woord! Jij zei: S- lieveling!!” Knuffel en besnuffel hem en kijk of deze aandacht hem een beetje aan het lachen kan maken.
- zeg; “Iedereen die stommerd zegt, die ga ik vangen!” Achtervolg je kind vrolijk door de kamer zonder al te veel je best te doen om hem te vangen. Als je hem wel te pakken hebt, geef hem dan een vriendelijke speelse knuffel.
Je kind gebruikt ruwe taal omdat hij/ zij zich alleen en geïsoleerd voelt. Met deze spelletjes herstel je het gevoel van verbinding en stop je tegelijkertijd het schelden. Door te lachen en fysiek te spelen, kan je kind de spanningen uit zijn lijfje werken. Hij zal deze spelletjes misschien heel vaak willen spelen. Onbewust voelt hij de helende werking ervan.
De spanningen rond de bewuste woorden zullen zo verdwijnen. Hierdoor zal hij uiteindelijk de woorden niet meer hoeven gebruiken.
Je kunt een huilbui verwachten
Vaak zitten er verdriet of angst verstopt onder de scheldwoorden. Wanneer een kind de gelegenheid heeft om te huilen, zal ook deze spanning verdampen.
Je hoeft hiervoor niet altijd met humor te reageren. Wanneer je je armen om je kind heen slaat, oog contact aanbiedt en vriendelijk zegt: “ Ik sta het niet toe dat je deze dingen tegen mij zegt”, kan het zijn dat je kind in huilen uitbarst. Jouw nabijheid gecombineerd met een grens brengt hem in contact met de opgehoopte gevoelens.
Hij zal zich niet fijn voelen en zal het liefst willen wegrennen van deze nare gevoelens. Hij kan beginnen te schelden en jou proberen te schoppen en slaan. Blijf dichtbij hem en zorg dat hij niemand pijn kan doen. Als hij wegloopt, ga hem rustige achterna. Hij heeft het nodig om te voelen dat jij dichtbij bent. Hij heeft iemand nodig die naar hem luistert. Toen hij zelf werd uitgescholden of de nare woorden hoorde, was er niemand aan wie hij kon vertellen hoe hij zich voelde. Nu komen deze gevoelens naar buiten. Hij richt ze nu misschien op jou. Door te huilen, rond te trappen en te zweten is hij echter spanningen aan het kwijt raken. Spanningen die ervoor zorgden dat hij zich niet goed kon voelen en niet vriendelijk kon zijn tegen anderen.
Wees ook niet verbaasd als er niets gebeurd na het stellen van de grens. Maar dat er 5 minuten later ineens een uitbarsting van emotie komt omdat zijn melk te koud is , of omdat hij zijn linker schoen niet kan vinden. Het maakt niet uit hoe onzinnig de aanleiding is, luister naar zijn gevoelens.
Door de grens en het spelen zijn gevoelens aan de oppervlakte gekomen en hij heeft nu een aanleiding gevonden om zijn onderliggende angst en verdriet te uiten en los te laten.
Je kunt zijn aandacht rustig richten op het kleine voorval “ja schat, de melk is erg koud”. of “We kunnen je schoen nu even niet vinden”. Hij zal huilen, zweten en/of vechten.
Maak je geen zorgen; hij vindt zichzelf weer terug als hij klaar is met het verwerken van de oude opgehoopte spanningen.
Je zult verbetering zien in zijn gedrag en humeur, elke keer nadat hij, met jouw ondersteuning heeft kunnen werken aan oude pijn. De spanningen verbonden met de nare woorden zullen smelten. Hierdoor zal je kind minder behoefte voelen deze woorden te gebruiken.
Bad words from Good kids, Patty Wipfler Hand in Hand Parenting, vrij vertaald.